Hackers zijn nerds. En wat doen nerds als ze bij elkaar komen? Inderdaad: suffe shit. Of toch niet? Leonie ging een weekend lang naar hackathon Hacking Health in het UMC Groningen en stelde al haar vooroordelen op de proef.
Tussen de dikke, nauwelijks doordringbare, stoflagen op de bureaus liggen fastfoodverpakkingen en verkreukelde blikjes energiedrank. Dertig paar ogen staren onafgebroken naar de beeldschermen, die voor een heel klein beetje licht zorgen op de grote zolderverdieping. Nog een paar uur, dan mogen ze weer naar buiten. Als ze Dat Ene Grote Softwareprobleem hebben opgelost, tenminste.
Dit is het eerste beeld dat in me opkomt bij het woord hackathon. Toen ik begreep dat in het weekend van 20 tot 22 mei Groningen in een waar hackathon paradijs zou veranderen, greep ik mijn kans om achter de schermen te kijken. Keuze zat, aangezien er drie werden georganiseerd: Hacking Health, Aquathon en Startup Weekend Music & Sound.
Koolvis en notengehaktballen
Op vrijdagavond, na kantoortijd, melden de 35 deelnemers van Hacking Health zich bij de registratiebalie voor een vrijwillig weekendverblijf in het UMCG. Terwijl hun collega’s bitterballen snaaien tijdens de vrijmibo mogen wij kiezen uit koolvis of vegetarische notengehaktballen in het personeelsrestaurant van het ziekenhuis. Geen pizza’s en energiedrank hier.
De opzet van Hacking Health is simpel: door patiënten, medisch specialisten, ontwikkelaars en creatievelingen samen te brengen onder één dak binnen een weekend innovatieve oplossingen verzinnen voor zorgproblemen. In hetzelfde weekend doen ook de academische ziekenhuizen in Leiden, Maastricht en Nijmegen mee aan de hackathon, die in 2012 ontstond in Canada en sindsdien in meer dan dertig steden wereldwijd navolging krijgt.
Ik verwachtte suffe medici en computernerds, maar dat vooroordeel wordt meteen in de rij voor het buffet ontkracht. Ik raak aan de praat met Laura en Leonard, leeftijdsgenoten, gok ik. Laura werkt voor een groot elektronicaconcern in Amsterdam en is dit weekend terug in haar voormalige studiestad om de deelnemers te coachen. Leonard is developer bij een Gronings bedrijf en heeft zich met twee collega’s aangemeld voor het evenement. Een idee heeft hij ook al, een spel in appvorm om jongeren te leren wat een gezonde levensstijl is. ,,Een beetje een tamagotchi-idee”, grinnikt hij. Als ik met mijn volle dienblad een plaatsje gevonden heb aan de eettafel blijk ik tussen een dichtende journalist en een promoverende politiek filosoof in te zitten. Interessant.
Zweethandjes
De buikjes zijn goed gevuld. Tijd voor de deelnemers om hun ideeën te pitchen. In het zaaltje is een podium opgesteld. De veertien plannenmakers gaan er in een rijtje naast staan. Ik zie gespannen gezichten, sommigen wrijven wat nerveus in hun handen. Niet verwonderlijk, als je voor een zaal moet spreken waar je niemand kent, maar wel zoveel mogelijk mensen moet overtuigen om een weekend lang aan joúw plan te werken. De DJ (ja, die is er!) prutst wat aan de knoppen van de geluidsinstallatie en Bob Marley’s ,,every little thing is gonna be allright” schalt uit de speakers. Een voor een presenteren de deelnemers hun plannen. In het Engels: dat gaat niet iedereen even gemakkelijk af.
Na de pitches verspreiden de veertien plannenmakers zich door de zaal, met in hun handen duidelijk zichtbaar een bordje met hun idee erop. De zaal verandert in een bijenkorf als alle deelnemers een team uitkiezen. Binnen een mum van tijd is de klus geklaard, lijkt het. Een paar plannenmakers staan nog alleen en kijken wat sipjes rond. De organisatie loopt rond en probeert voor iedereen een geschikt team te vinden.
Teamvorming
Dansende schildpad
Zodra de zes teams gevormd zijn, krijgen ze een eigen klaslokaaltje in de annalen van het UMCG toegewezen. Nieuwsgierig loop ik door de gang en steek mijn hoofd hier en daar om de hoek. Overal klinkt opgewekt geroezemoes. Uit het lokaal van het team dat zich bezighoudt met 24-uurs urinecollectie klinkt geschaterlach. ,,We raken geïnspireerd door een schildpad. Moet je zien!” –Ik word naar een andere hoek van het lokaal gedirigeerd – ,,Zij heeft een schildpad die kan dansen!” Nu lachen ze nog.
Een dag later hoor ik over schildpadden geen woord meer. Vermoeide koppies, serieuze blikken en belangrijke zaken. Hoewel, ik ben net op tijd voor de energizer: een half uurtje hoognodige ontspanning om de ingewikkelde denkprocessen te onderbreken. Geamuseerd kijk ik toe hoe de deelnemers zich uitleven tijdens het ‘strategisch sporten’. Het duurt niet lang of de zweetdruppels vliegen me om de oren. Monique Taverne, die samen met Jetse Goris het evenement heeft georganiseerd, springt ineens enthousiast het podium op. ,,Ok jongens”, roept ze. ,,Nijmegen heeft ons uitgedaagd voor een dansbattle. Daarom gaan we nu de speciale Hacking Health-move oefenen: laat je spierballen zien! ,,Everything is awesome”, zingt de Canadese indierocktweeling Tegan & Sara. Alle deelnemers bootsen Monique’s Popeye-moves vrolijk na.
Organisator Hacking Health Monique Taverne (links), Leonie Sinnema (rechts)
Brede beweging
Een wat oudere man met glimmende pretoogjes en een vrolijke vlinderstrik slaat het allemaal met een glimlach gade. Af en toe springt hij op om foto’s te maken. Het is Luc Sirois, de Canadese mede-oprichter van Hacking Health hackathon. Enthousiast vertelt hij me in het Engels, mét charmant Frans accent, te vertellen over het ontstaan van de zorghackathon. Hoewel zijn woorden hier en daar wat zweverig klinken kan ik niet anders dan onder de indruk zijn van deze man.
,,Ik studeerde af als ingenieur aan Harvard, maar besloot om zorgondernemer te worden. Omdat dat, in mijn optiek, de enige manier is om bij te dragen aan een betere wereld. Een vriend van mij, dokter Chowdhury, vroeg zich af waarom tech zo weinig werd benut in de zorg. We hebben toen, in 2012, besloten om onze krachten te bundelen. We wilden een kleine hackathon organiseren in de dorm van Chowdhury. Maar tot onze verbazing kwamen er tweehonderd mensen op af, toen moesten we een gebouw huren. Het was net alsof we een zenuw bij de mensen hadden geraakt, dat de mensheid iets wilde doen met de zorg.” Dus toch, een dorm!
Luc Sirois: de vader van hackathon Hacking Health
Uitdagingen
Zondagmiddag is het tijd voor hét hoogtepunt van het weekend: de presentatie van de plannen. De zenuwen zijn voelbaar. In korte presentaties van zes minuten laten de deelnemers zien wat ze dit weekend bedacht hebben: een platform om vereenzaming bij ouderen tegen te gaan, oplossingen voor 24-uurs urinecollectie, een chip waarop patiënteninformatie snel af te lezen is en een educatieve app over een gezondere levensstijl bij jongeren passeren de revue.
Het kost de jury een half uur om een winnaar te kiezen. Dat wordt team ChallAble. De 25-jarige Tineke Veenstra, die lijdt aan een auto-immuunziekte, bedacht met haar groep een spel waarmee je kunt ervaren hoe het is om ziek te zijn. Zo moeten spelers ademen door een rietje, tien keer op en neer springen of continu om hulp vragen.
Het team springt juichend op als ze hun naam horen. Zowel bij de jury als het publiek is het idee favoriet. ,,Dit was helemaal niet de insteek toen ik hieraan begon”, zegt Tineke, die het nog niet helemaal kan geloven. ,,Ik vond het lastig om de challenges te verzinnen omdat ik het vervelend vind om mensen in discomfort te brengen. Maar de reacties waren zo leuk, er was oprecht begrip. Dat voelt zo lekker, iedere dag werk ik zo hard om te doen alsof ik niet ziek ben.” Het team is vastbesloten het idee door te ontwikkelen. En dat kan, want de prijs bestaat uit professionele begeleiding.
De winnaars
Blije gezichten
Even later blik ik met Monique Taverne terug op het weekend. Ze grijnst van oor tot oor ,,Ik weet niet meer wat voor dag het is. Maar ik zie overal gelukkige, blije gezichten. Ik ben supertrots op alle vrijwilligers en coaches, niemand wist van tevoren waar ‘ie instapte. We onderhouden nu contact met de teams, om te kijken hoe we ze kunnen helpen. Hopelijk organiseren we het volgend jaar weer, met het dubbele aantal deelnemers.”
Het feit dat er in Groningen in één weekend maar liefst drie hackathons georganiseerd worden, geeft duidelijk aan dat steeds meer sectoren en instanties het nut inzien van het bijeenbrengen van verschillende mensen om samen complexe vraagstukken op te lossen. Of, zoals Hacking Health-stamvader Sirois het zo mooi zegt: ,,Samen staan we gewoon sterker. Het succes van deze beweging valt niet te meten in het aantal kleine succesjes dat we al hebben behaald, maar in hoeveel landen, steden en instanties aan boord stappen en zeggen: we moeten creatiever zijn, wij doen mee aan dit soort nieuwe initiatieven!”
Toch blijf ik me afvragen waar mijn beeld van zwetende nerds in een schimmig kamertje vandaan komt. Wikipedia geeft het antwoord: de hacakthon ontstond midden jaren negentig in de softwarebranche. Ook de pizza’s komen niet helemaal uit de lucht vallen: ,,For hackathons that last 24 hours or longer, especially competitive ones, eating is often informal, with participants often subsisting on food like pizza and energy drinks.” En op dit superdieet is wel mooi de Facebooklike bedacht.
