Retour Calypso is het debuutroman van Matthijs Eijgelshoven. Het verscheen op 1 juni via uitgeverij Ambo| Anthos in de boekhandels. Teo sprak de van origine Groninger over de creatieve processen van het schrijven, omgaan met tegenslag en jezelf serieus nemen.
“Kan ik je over een kwartiertje terugbellen? Ik sta nu buiten met de kinderen.” Geen probleem! Matthijs en ik kennen elkaar uit een wereldje dat ver weg staat van boeken en het literaire veld. Namelijk: de stinkende dojo van een Groningse thaiboksclub. Matthijs verkoos tien jaar geleden de randstad boven het hoge Noorden en woont nu in Weesp. Via zijn broer hoorde ik dat hij een boek aan het afschrijven was. Een boek? “Jazeker! Je moet hem eigenlijk even bellen. Hier is zijn nummer.”
Kill your darlings
Retour Calypso beschrijft het verhaal van de 34-jarige Suzy Koster die terugkeert naar het eiland waar ze opgroeide om haar zieke vader te helpen. In een paradijs van natuurschoon belandt ze dieper in haar verleden dan ze ooit had gewild. Zes jaar deed Matthijs over het schrijven van deze psychologische roman, waarin hij de diepe krochten van het menselijke zelfbewustzijn aan de hand van zijn hoofdpersoon uitdiept. Het schrijven kwam met vlagen, vertelt hij mij. Wat eerst een brij van allerlei verschillende notities, stukjes en verzinsels was, kwam langzamerhand bij elkaar.
“Het was wel concessies doen. In zes jaar tijd kun je heel veel verschillende stukjes schrijven”, zegt hij lachend. “Als ik alles had gebruikt dan had ik wel drie boeken kunnen schrijven.” Hoe moeilijk is het to kill your darlings vraag ik me af. “Het moet gewoon. Heel veel valt ook af omwille van het verhaallijn”, antwoordt hij met Groningse nuchterheid. Door de psychologische aard van de roman heeft Retour Calypso veel weg van een autobiografisch verhaal. Zitten er delen in die over jou gaan? “Nee, het gaat niet over mij. Het is wel geïnspireerd op een gesprek dat ik had in een restaurant toen ik op vakantie was op een prachtig eiland. Een Belgische vrouw vertelde me dat ze was teruggekomen om haar vader te helpen. Ze was er vrij zwaarmoedig over. Ik dacht toen bij mezelf: hier zit een verhaal in.”
Tegenslag
Zoals bij ieder creatief proces is afwijzing en tegenslag een essentieel component. Schrijven is geen uitzondering. Het is een avontuur waarvoor je met volle overtuiging moet kiezen. Alleen zo kom je verder en leer je jezelf kennen. Ik vraag Matthijs dan ook wat zijn belangrijkste leermomenten zijn geweest. “Een van de belangrijkste dingen die ik heb moeten leren, is mezelf serieus nemen. Dat moet je gewoon op een gegeven moment doen, anders nemen anderen je dat niet.” Hij pauzeert even en denkt na. “Niet dat ik het ineens hoog in mij bol heb zitten, hoor. Met serieuzer bedoel ik echt het werk dat je aan het doen bent. Ik stelde mezelf de vraag: wil ik nou een boek schrijven of niet?”
Het antwoord was duidelijk een ja en het avontuur kon beginnen. En zoals het een echte queeste beaamt, zijn er tal momenten van wanhoop. Iedereen heeft er zo zijn remedie voor. Bij Matthijs was het redmiddel structuur. Hij vertelt me hoe door zijn drukke leven als vader, docent en projectleider hij heel strikt zijn werktijden moest afbakenen. “Op een gegeven moment zei ik tegen mezelf: op die tijden heb ik vrij en dan ga ik schrijven. Gewoon achter mijn bureau zitten en werken.” En dat lukte ook? “Ja, vanaf het moment dat ik het besluit had genomen, ging het gewoon. Het is grappig, maar het hangt wel samen met hard werken. Toen ik eenmaal had besloten dat het boek er ging komen en ik de enige was die het kon afmaken, was de knop om.” Had je een bepaald ritueel nodig om in the zone te komen, zoals een speciale onderbroek aantrekken of iets dergelijks? “Nee, geen rare slipjes voor mij. Gewoon duidelijke structuur, meer niet.”
Ambo|Anthos
Toen het manuscript eenmaal af was, moest Matthijs een partij vinden die het ook daadwerkelijk uit wilde geven. Na wat omzwervingen kwam hij uit bij Ambo|Anthos. De uitgeverij uit Amsterdam zag er heil in. Hoe gaat zo’n proces in zijn werk? “Dit was niet de eerste keer dat ik uitgeverijen had benaderd. In principe stuur je een manuscript op en de mensen daar gaan kijken of ze het goed genoeg vinden om het te publiceren. Eerst was ik bij een andere uitgever, maar die heeft me heel eerlijk naar Ambo Anthos verwezen. Die wilden het gelijk wel hebben.” Waarom dit manuscript wel en eerdere niet? Hij lacht bij de vraag. “Geen idee. Misschien komen we dan toch terug op wat ik net zei. Dit was wel de eerste keer dat ik echt serieus met iets bezig was gegaan. Dat wierp gelijk zijn vruchten af.”
Nu Retour Calypso in de winkels ligt, heeft de schrijver alweer nieuwe plannen. Veel wil hij er nog niet over kwijt. Moeten we weer zes jaar wachten tot je volgende boek? “Nee, ik mag hopen van niet. Ik weet nu hoe ik effectief kan werken. Maar jullie moeten alsnog wel geduld hebben.”
