Zuhause is een broedplaats voor kunstenaars, gevestigd in een mega groot pand (300m2!) in het centrum van Groningen, vlak naast de Martinitoren. Dat klinkt sick en dat is het ook. Het hoe en wat lees je hieronder.
Een paar maanden geleden was ik op een supergeheim feestje in het Grand Theater, met allemaal kunstenaars en hippe mensen. Speciaalbier weghakken en een paar gekke showtjes kijken. S.O naar Kasper van Hoek!
Die avond raak ik tijdens een optreden van Het Kanaal in gesprek met Mirjam. Ze vertelt dat ze samen met anderen bezig is om een ruimte in de stad te creëren waar allerlei soorten kunstenaars samen iets kunnen creëren. “Een interdisciplinaire broedplaats” noemt ze het. Grootste plannen, snap er geen reet van, maar ik vind ’t knap.
Een paar weken later zit ik in het theater bij het NNT naar de release van de clip voor Things To Remember te kijken. Een mooie video, met live muziek van Élénie Wagner. Ik weet niet hoe ik er terecht gekomen ben en waar ik naar kijk, maar ik vind de film en het optreden wel heel erg dik.
Als klap op de vuurpijl ga ik die week erop met onze huisdichter (en gif-koning) Myron, mee naar een optreden. Hij moet spelen bij de opening van Zuhause. Het is de eerste keer dat ik het mega grote pand zie. Het heeft een danstudio, tattoostudio, een zaal en nog veel meer gekke ruimtes. Het kwartje valt snel en ik herinner me het gesprek met Mirjam. Oh hier had ze het dus over!
Wat een verhaal hè? Zoveel namen, zo verwarrend allemaal. Daarom, tijd voor een gesprek met Élénie Wagner om voor eens en altijd duidelijk te krijgen: wie zijn jullie en wat de fuck doen jullie allemaal? Positief bedoeld wel.
Hoi Élénie! Om maar gelijk met de deur in hause te vallen: waar zijn jullie nou helemaal mee bezig?
“Zuhause is een interdisciplinaire broedplaats voor kunstenaars. We creëren een platform waar beeldende kunstenaars, muzikanten, theatermakers, what ever, samen komen. We kunnen van alles faciliteren.”
Wat bedoel je met interdisciplinair?
“Wat we interdisciplinair vinden is wanneer mensen zich bezig willen houden met meerde disciplines, hun eigen vakgebied willen uitbreiden en er voor open staan om samen te werken met iemand die anders doet. Denk aan een beeldenkunstenaar die iets schildert op basis van een choreografie. Ik noem maar wat!”
Juist helder! Dus allerlei soorten artiesten kunnen bij jullie iets moois maken?
“Ja! Daarbij richten we ons op vooral op jonge kunstenaars die net afgestudeerd zijn, of juist nog niet begonnen zijn en geen keuze in een bepaalde richting willen maken. Maar ook autodidactische artiesten die niet weten hoe ze bij grote instellingen als het NNT terecht kunnen komen, omdat ze bijvoorbeeld geen opleiding en netwerk hebben, kunnen bij ons terecht om iets tofs te doen.”
“Je kunt dansen, op muren kliederen, zeefdrukken, echt van alles. Het enige ding bij ons is: je komt elkaar constant tegen! Als je interdisciplinair wilt werken, moet je naast elkaar zitten. Als je dat niet wilt, heb je bij ons niks te zoeken.”
Hoe bepaal je dan wanneer iemand iets bij Zuhause kan doen?
“We gaan sowieso eerst in gesprek. Je klopt bij ons aan en je krijgt een rondleiding. Daarna gaan we zitten met het hele collectief. Wat zijn de plannen, wat wil je doen? Als iemand dat heel goed verantwoord, dan staan we daar voor open. We moeten vooral begrijpen waarom. Wat ook wel belangrijk is, is dat alles weer hersteld moet kunnen worden in de staat hoe het was.”
“Als jij hier komt en je denkt van ik ga gratis een uurtje schilderen en daarna ga ik weg, is dat niet de bedoeling. Je moet contact leggen en je openstellen. Daar komen ook taken bij kijken, zoals het schoonmaken van het pand. Want uiteindelijk ben je een Zuhause-kunstenaar.”
Ait! Maar uit wie bestaat het Zuhause collectief eigenlijk, waar komen jullie vandaan?
“Ik ben geboren in Leiden, maar groeide op in een klein dorpje in Duitsland. Mijn ouders verhuisden daar naar toe als muzikanten. Na mijn middelbare school ben ik naar Arnhem gegaan, daar heb ik gestudeerd aan het conservatorium op ArtEZ. Drie jaar geleden verhuisde ik naar Groningen vanwege de liefde en een opdracht voor dansgezelschap Club Guy and Roni .”
En de rest?
“Davey Bakker is een echte Rotterdammer. Hij heeft daar de dansopleiding op codarts gedaan. Kon altijd al meer dan alleen dans en is door Club Guy and Roni naar Grunn gekomen. Hij is tatoeëerder, filmer, theatermaker, danser, alles. Maar ook geen echte Groninger dus!”
“Dan hebben we nog Grey Timmers. Hij is onze ZUHAUSE hippie en heeft ook eerst in Rotterdam gewoond en de dansopleiding op codarts afgerond. Daarna is hij in een bus gaan wonen en naar Berlijn gereisd. Grey heeft daar heel veel muziek en gedichten geschreven. Momenteel is hij bezig met het schrijven van een boek. Hij woont ook in het ZUHAUSE pand, zodat we 24 uur per dag open kunnen zijn.”
“En natuurlijk Mirjam van Dijk! Ze komt uit Deventer en heeft volgens mij overal gewoond. We hebben elkaar in Arnhem leren kennen en daar allebei muziektheater gestudeerd. Zij is nu helemaal gespecialiseerd in New Media Interactive Design. Zo maakte ze voor VPRO een installatie voor Lowlands. Door mij is ze naar Groningen gekomen, ik stond er op en zei: ik kan niks zonder jou!”
Lief! Maar jullie zijn dus allemaal nog vrij nieuw in de stad.
“Klopt, door Club Guy en Roni zijn we gelijk in het diepe gesprongen. Vanuit daar gingen er steeds meer deuren open, maar vooral in de theaterwereld. In Arnhem ken je iedereen. Als je daar aan het conservatorium studeert, heb je daaronder de kunstacademie, afdelingen met dichters, filmers, grafische vormgevers.”
“Wil je daar multidisciplinair theater maken, dan loop je gewoon naar beneden en vraag je of iemand interesse heeft. In Groningen miste ik zo’n plek. Je kunt wel binnenlopen bij het conservatorium, maar die zijn meer met hun eigen ding bezig. Vanuit onmacht en passie voor verandering zijn we dus Zuhause gestart.
Hoe kom je aan dit pand?
“We zijn gewoon wilde plannen gaan schrijven. Daarnaast zijn we gesprekken gaan voeren met kunstenaars en vroegen we wat ze hier in Groningen misten. Van daaruit hebben we een concreet voorstel gemaakt.”
“We keken in een eerste instantie vooral naar antikraakgebouwen. De gemeente en Carex wezen ons toen op deze locatie. We weten dat VRIJDAG er waarschijnlijk in gaat over 3 jaar, maar dat er tot die tijd geen gerichte plannen waren. Alles klopte, de locatie, het huis, de underground zolder. We kregen uiteindelijk heel veel steun vanuit de gemeente en Carex. En nu zitten we er! Natuurlijk willen we niet meer weg, maar als het moet gaan we gewoon iets anders zoeken.”
Hoe betalen jullie dat?
“Wij zijn door de gemeente gesubsidieerd voor een pilot van één jaar. Daarmee kunnen we het huis en de faciliteiten hiervoor betalen. Denk aan verf, meubels, een paar technische spullen en al die dingen, maar alles is wel lowbudget. De rest gaat in het huis, de huur en de stookkosten.”
Nog even over die sicke video. Hoe is dat tot stand gekomen?
“Die is gemaakt in het kader van Zuhauswerk. We geven onszelf af en toe de opdracht om in hele korte tijd iets van scratch te maken. Dat doen we om te laten zien dat niet alles een proces nodig heeft, maar dat ook weirde snelle ideeën gewoon uitgewerkt kunnen worden.”
“Dat liedje was er al. En toen dachten we, laten we gewoon een videoclip maken! Dus we hebben gewoon als een gek een camera gehuurd en zijn met Greys busje naar de lege oneindige natuur van Groningen gereden. Twee dagen later was het af.
“De video en het nummer gaan over het gemis van iemand. Soms is het enige wat je nog herinnert een bepaalde geur. En dat gebeurt in de clip ook met die jurk. Verder laten we open wat hij zich precies wil herinneren.”
Tot slot: kunnen jullie leven van Zuhause?
“Nee helaas nog niet. De bedragen zijn nu puur voor het pand. Daarnaast doen we allemaal theater projecten en geven soms les om geld te verdienen. Ik stop hier elke dag tijd in; ook zaterdag en zondag.”
“We zijn als uitvoerend collectief wel bezig met een aantal hele toffe projecten dit festival seizoen, die hopelijk financieel gehonoreerd worden.”
“Als je dit doet, moet je het niet doen om rijk te worden, maar omdat het noodzakelijk is. Ik vind het heel belangrijk dat er een plek is waar je nieuwe gezichten tegenkomt. Groningen is heel uniek hierin. Ik denk dat niet dat ik dit in een andere stad binnen deze tijd voor elkaar had gekregen.”
